Harmen Harmsma, DUO: "Meer toepassen van de menselijke maat"
Als Directeur-Generaal van DUO ben ik eindverantwoordelijk voor de uitvoering van wetten en regels van onder andere de ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
Verhaal
De belangrijkste ambitie die we met de Werkagenda voor de Uitvoering moeten verzilveren, is het nog meer toepassen van de menselijke maat door signalen van burgers overheidsbreed te erkennen en daarnaar te handelen. Dat vraagt niet alleen om begrip en samenwerking tussen verschillende uitvoerende overheidsorganisaties, maar ook om begrip vanuit de opdrachtgevers en de politiek. De reflex vanuit de uitvoering was in het verleden nog weleens om standaard ‘ja’ te zeggen en geen ‘nee’ te willen verkopen bij een verzoek vanuit de politiek of van een ministerie. Maar de menselijke maat begint juist op dat moment, door objectief en zakelijk aan te geven wat er wel of juist niet kan.
DUO heeft eind vorig jaar een uitvoeringstoets opgeleverd met betrekking tot de uitvoering van de nieuwe wet inburgering. In de keten die deze nieuwe uitvoering tot stand moet brengen werken we samen met onder andere IND, VNG, COA en Divosa. In de nieuwe wet verschuift een aantal verantwoordelijkheden in het inburgeringsproces en is het de bedoeling dat er meer maatwerk wordt geleverd aan inburgeraars. We stonden voor een dilemma. Want aan de ene kant wilden we allemaal graag dat het oude stelsel zo snel mogelijk zou worden vervangen. Aan de andere kant erkenden we met elkaar dat dit op een zorgvuldige manier moest gebeuren. Een inburgeringsplichtige heeft er niets aan als er een systeem wordt ingevoerd dat in het begin nog kampt met allerlei kinderziektes. Uit de uitvoeringstoets van DUO bleek dat we meer tijd nodig hadden om de nieuwe inburgerinsgwet vanaf dag één goed en stabiel uit te voeren. Daarnaast bleek ook uit de gesprekken die we als keten voerden, dat de beoogde invoeringsdatum van 1 juli 2021 veel uitvoeringsrisco’s met zich mee zou brengen. Dit alles heeft ertoe geleid dat er nu wordt gekoerst op 1 januari 2022.
En hoewel er natuurlijk teleurstelling was bij de opdrachtgever, was er bij verantwoordelijk minister Koolmees ook waardering en begrip voor de manier waarop DUO en andere ketenpartners de signalen en risico’s naar voren hadden gebracht. Dat gaf hem ook ruimte om ernaar te handelen.
Door als keten eerlijk en open te zijn, hebben we inzicht gegeven en laten zien dat meer tijd uiteindelijk leidt tot een betere uitvoering voor inburgeraars. Het is goed om te zien dat dit door de opdrachtgever wordt gewaardeerd en dat er ruimte wordt geboden om samen tot een oplossing te komen.